Bilimsel Bakış: İndirgenemez Karmaşıklık

Evrim teorisine karşı olan en yaygın savlardan biri "indirgenemez karmaşıklık" şeklinde belirtilen önermeye dayanmaktadır. Bu önerme, karmaşık bir canlı özelliğinin verimli bir şekilde çalışmasının ancak o özelliği oluşturan bütün parçaların düzenli bir şekilde çalışması ile mümkün olabileceği ve böylece karmaşık bir özelliği oluşturan parçalardan bazılarının eksilmesi veya değişmesi durumunda canlının başarımında azalma olacağı önermesidir.

Bu olası sorunu ilk farkeden kişi yine Darwin'in kendisi olmuş ve Türlerin Kökeni adlı kitabında şunları yazmıştır,

Değişik uzaklıklara uyum için odaklanabilen, farklı miktarlarda ışık alabilen, şekil ve renk hatalarını düzeltebilen benzersiz bir yapıya sahip olan gözün doğal seçilim aracılığıyla oluşmuş olacağını düşünmenin, insana son derece saçma geldiğini özgürce ifade ediyorum.

Fakat, daha sonra Darwin hayvan gözlerinden örnekler vererek kanıtlar sunmuş ve şöle devam etmiştir,

Eğer mükemmel ve karmaşık olan bir gözden, mükemmel ve karmaşık olmayan bir göze doğru sayısız kademenin olduğu ve her bir kademenin kendi sahibine yarar sağladığı gösterilirse ve ayrıca, gözlerin küçük farklılıklar gösterdikleri ve bu farklılıkların kalıtsal olduğu (ki öyledir) gösterilirse; ve eğer, gözdeki çeşitlilik ve değişimler değişen yaşam koşullarının altında bir hayvana yarar sağlıyorsa, o zaman mükemmel ve karmaşık bir gözün doğal seçilim yolu ile oluşmuş olması, hayal gücümüz ile aşılması güç olsada, gerçek olarak algılanabilir.

Darwin'in bu iddiası daha sonra yapılan araştırmalarla tümüyle desteklenmiştir. Açıkça görünüyorki gözün evrimleşmesi o kadar olanaksız görünmemektedir. Basit bir gözün nasıl uyumsal olabileceği karmaşıklığı artık büyük bir bilinmeyen değildir.

Futuyma - Evolution

Görme işlevinin nasıl geçekleştiğini incelememiz gerekirse, öncelikle bir hücrelilere bakıldığında, sinir sistemi ve yardımcı görme organları gelişmediğinden, herhangir bir şekil görme olasılığı yoktur.

Işığa duyarlı renk pigmentlerinden birinin değişmesiyle ortaya çıkan bu göz lekesi, bulunduğu canlıya yalnızca aydınlık karanlık ayrımını algılamasını sağlamaktadır. Meydana gelen impuls kamçının köküne iletilerek, kamçı aracılığıyla canlının en uygun yeri bulması sağlanır. Yani ışığa karşı gözlekesi ve kamçı arasında eşgüdümlü bir bağlantı vardır. Fakat sadece ışığın şiddetini algılamak için gelişen bu yapı ileride görecek bir gözü yapmayı başlangıçta amaçlamamıştır.

Bugün çok hücrelilerin her hücresinde ışığa karşı belirli bir duyarlılığın olduğu var sayılmaktadır. Fakat çok hücreliğe geçiş kademesinde, çok hücreli bir görme aygıtının nasıl oluştuğu evrimin en zor açıklanabilecek konularından birisidir. Belki ışığa daha çok duyarlı bir hücrenin, vücut üzerinde ışığı en iyi alabilecek bir yerde zamanla gelişmesi ve bir koloni oluşturmasıyla, çok hücreli bir göz lekesi meydana getirmiş olabilir. Bu lekenin optik etkinliğini arttırması ve ona bağlı olarak cisimlerin kaba şekillerini görebilmesi için, içe doğru çökmesi ve son aşama olarak net görüntü sağlayabilmek için de optik araçların (mercek gibi) meydana geldiği sanılmaktadır. Nitekim bir hücreliden insana kadar bu gelişim evrelerini canlılarda görmek yapısal olarak mümkündür.